Kaplica gotycka na Starym Mieście

Stare Miasto w Policach skrywa wiele tajemnic, a jedną z najbardziej fascynujących jest gotycka kaplica, która przez wieki była niemym świadkiem historii tego miejsca. Ten niewielki ceglany budynek, stojący dumnie na Placu Bolesława Chrobrego, to nie tylko zabytek architektury, ale prawdziwa podróż w czasie. Kaplica gotycka, zwana również „małym kościółkiem”, jest jedyną pozostałością po monumentalnym kościele Najświętszej Marii Panny, który przez stulecia dominował nad panoramą miasta. Dziś, po renowacji zakończonej w 2009 roku, kaplica odzyskała swój dawny blask i pełni nową funkcję, zapraszając turystów do odkrywania bogatej historii Polic.

Historia kaplicy gotyckiej

Kaplica gotycka w Policach pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku, co czyni ją jednym z najstarszych zachowanych zabytków w mieście. Pierwotnie stanowiła ona integralną część kościoła Najświętszej Marii Panny, przylegając do jego południowej ściany. Główna świątynia istniała w tym miejscu aż do końca XIX wieku, kiedy to w 1895 roku podjęto decyzję o jej rozbiórce ze względu na zły stan techniczny.

Funkcje kaplicy zmieniały się na przestrzeni wieków. Do około 1500 roku, gdy przy kościele znajdował się cmentarz, budowla pełniła rolę kostnicy. Następnie ustawiono w niej ołtarz, który pozostał tam aż do 1910 roku. W nowszych czasach, jeszcze w 2007 roku, w kaplicy mieścił się sklep jubilerski, co pokazuje, jak różnorodne zastosowania znajdował ten historyczny obiekt.

Przełomowym momentem dla kaplicy była kompleksowa renowacja rozpoczęta w drugiej połowie 2009 roku. Prace konserwatorskie, finansowane ze środków gminy Police i powiatu polickiego, zakończyły się w grudniu tego samego roku. W ramach renowacji wykonano również efektowną iluminację, która pozwala podziwiać architektoniczne detale kaplicy również po zmroku.

Architektura i detale

Kaplica gotycka w Policach to prawdziwa perełka architektury sakralnej Pomorza Zachodniego. Budowla została wzniesiona na solidnym kamiennym fundamencie z głazów narzutowych, co zapewniło jej trwałość przez stulecia. Nakryta jest dwuspadowym dachem, który pierwotnie był równoległy do osi nieistniejącego już kościoła.

Elewacje i zdobienia

Zewnętrzne ściany kaplicy są bogato zdobione fryzem i ceramiką, co świadczy o wysokim kunszcie budowniczych. Szczególnie imponująca jest elewacja południowa, gdzie znajduje się okazały, ostrołukowy portal z szeroko rozglifionymi ościeżami, wykonanymi z kształtki ceramicznej z użyciem cegły glazurowanej. Po prawej stronie portalu widoczne jest obecnie zamurowane ostrołukowe okno o rozglifionych i profilowanych ościeżach. Powyżej tych elementów umieszczono dekoracyjne, ostrołukowe blendy ze ślepymi maswerkami w układzie arkadowym.

Elewacja wschodnia kaplicy zawiera centralnie umieszczone ostrołukowe okno, flankowane przez dwie wyższe ostrołukowe blendy. W szczycie tej ściany znajdują się trzy blendy ze ślepym maswerkiem, ułożone w formie piramidy, przy czym środkowa jest nieco węższa od pozostałych.

Zachodnia elewacja ma podobny układ do wschodniej – jedno okno osadzone między dwiema blendami, jednak z tą różnicą, że posiadają one wspólną podstawę, a ościeża ostrołukowego okna są bardziej rozglifione i wyprofilowane kształtką ceramiczną. Szczyt tej ściany zdobią cztery ostrołukowe blendy o wąskich i rozglifionych ościeżach, z których dwie środkowe są prawie dwukrotnie wyższe od skrajnych.

Kaplica jest obwiedziona fazowanym cokołem i posiada wyjątkowy, glazurowany fryz z motywem wieloliści, co dodatkowo podkreśla jej gotycki charakter i artystyczną wartość.

Obecna funkcja i znaczenie

Od czerwca 2010 roku kaplica gotycka pełni funkcję Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej w Policach. To miejsce, gdzie turyści mogą uzyskać wszelkie informacje dotyczące atrakcji turystycznych oraz wydarzeń kulturalnych na terenie gminy Police.

Centrum oferuje również pamiątki związane z Ziemią Policką – mapy, plany, breloczki, kubki, długopisy, a także koszulki i czapki z charakterystycznymi dla Polic motywami. Dla miłośników historii lokalnej dostępne są książki opisujące dzieje Polic i okolicznych miejscowości, w tym „Powojenne dzieje Polic”, „Tanowo wczoraj i dziś” autorstwa Jana Matury, a także wspomnienia byłych niemieckich mieszkańców miasta, jak „Ruchome piaski” Hilde Kliche, dawnej mieszkanki Jasienicy.

Ciekawostki historyczne

Nieopodal kaplicy znajduje się interesujący model kościoła mariackiego, który stał w tym miejscu do końca XIX wieku. Model ten, wykonany na podstawie starych zdjęć i szkiców przez Czesława Piekarskiego z Jasienicy, pozwala wyobrazić sobie, jak imponująca musiała być pierwotna świątynia, której częścią była zachowana do dziś kaplica.

Przy kaplicy znajduje się również zakryte obecnie płytami zejście do kościelnych podziemi, co dodaje miejscu tajemniczości i stanowi kolejny element historycznego dziedzictwa.

Warto zaznaczyć, że kaplica stanowi punkt początkowy Szlaku Polickiego PTTK, co czyni ją naturalnym miejscem startu dla turystów chcących eksplorować okolice Polic.

Informacje praktyczne:
Adres: Plac Bolesława Chrobrego, 72-010 Police
Godziny otwarcia Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej: wtorek-niedziela (poniedziałek nieczynne)
Kontakt: tel. +48 91 312 10 55 (Miejski Ośrodek Kultury w Policach)
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: www.mok.police.pl
Dojazd: Do kaplicy można dojechać autobusami komunikacji miejskiej – linie 101, 102, 103, 106, 109, 110, 111, 524, 526 oraz linie podmiejskie LS, LP i LD
Wstęp: bezpłatny

Zwiedzanie i okolica

Wizyta w kaplicy gotyckiej to doskonały początek zwiedzania Starego Miasta w Policach, które zachowało średniowieczny układ urbanistyczny. Spacerując po okolicy, można podziwiać historyczną zabudowę i poczuć atmosferę dawnych czasów.

Wieczorem warto wrócić w okolice kaplicy, aby zobaczyć ją w pełnej iluminacji, która podkreśla piękno gotyckiej architektury i detali. Efektowne oświetlenie sprawia, że budowla prezentuje się niezwykle malowniczo po zmroku.

Dla osób zainteresowanych historią sakralną regionu, warto również odwiedzić pobliski Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Policach, który stanowi kolejny ważny punkt na mapie zabytków miasta.

Podsumowanie

Kaplica gotycka na Starym Mieście w Policach to niezwykły świadek historii, który przetrwał próbę czasu, podczas gdy główna część kościoła Najświętszej Marii Panny zniknęła z krajobrazu miasta ponad sto lat temu. Dzięki starannej renowacji i nadaniu jej nowej funkcji jako Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej, kaplica zyskała drugie życie i stała się ważnym punktem na turystycznej mapie regionu.

Podsumowanie

Bogactwo architektonicznych detali, unikalne zdobienia i fascynująca historia czynią z kaplicy gotyckiej obiekt wart odwiedzenia nie tylko przez miłośników architektury sakralnej, ale przez wszystkich, którzy chcą poznać dzieje Polic i Pomorza Zachodniego. To miejsce, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością, tworząc most między pokoleniami i kulturami, które przez wieki kształtowały oblicze tego regionu.